گفتگوی زیر با دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در رابطه با مراقبت از ناخن ها می باشد.

آقای دکتر، برای کوتاه و مرتب کردن ناخن بهتر است از چه روشی استفاده شود؟

ناخن گیر معمولی ولی تیز، بهترین وسیله برای گرفتن ناخن‌ها است و از وسایلی مانند قیچی، چاقو، تیغ و غیره حتی‌الامکان نباید استفاده کرد.

آیا کوتاه کردن ناخن با سوهان کشیدن کار درستی است؟
کوتاه کردن ناخن‌ها باید از قسمت روشن و شفاف نوک ناخن‌ها که حدود دو میلی‌متر است، به بعد باشد و پس از چیدن ناخن‌های اضافی چنان‌چه قسمت‌هایی تیز است و گرد نشده، باید با سوهان مناسب به آرامی آن را تراشیده به طوری که در لمس نوک ناخن زبر نباشد و هیچ‌گونه تیزی و زاویه‌ای حس نشود.

شکل سر ناخن باید به چه شکلی دربیاید تا ایجاد مشکل نکند؟
نوک ناخن باید به ‌سمت خارج باشد به طوری که سر ناخن حالت گرد داشته باشد.

اگر ناخن خشک باشد، برای نرم کردن آن چه باید کرد؟
از نظر علمی باید علت خشکی ناخن بررسی شود. عللی مانند کم‌کاری تیروئید ، کم‌خونی، فقر تغذیه و بیماری‌های سیستمیک باید شناسایی شوند ولی از آن جا که مهم‌ترین علت خشکی ناخن استفاده مستمر و بیش از حد طبیعی از شوینده‌ها است، بنابراین با کاهش شستشو با صابون‌ها و استفاده از دستکش‌ برای کارهای شستشوی ظروف و لباس‌های منزل، چنان چه بهبودی حاصل نشد باید به ‌وسیله پزشک بررسی شود. ولی در خشکی‌هایی که به دلیل استفاده وسواسی از شوینده‌ها در ناخن‌ها ایجاد می‌شود باید مصرف شوینده‌ها معقول شده و از پارافین مایع برای مالیدن به ناخن‌ها استفاده شود. اگر موقع مانیکور یا پدیکور متوجه تغییر رنگ، وجود تغییر شکل، نرمی یا خشکی غیرطبیعی، تغییر در جهت رشد طبیعی و غیره شدید باید به پزشک مراجعه کنید.

ناخنک چیست و چرا به وجود می ‌آید؟ آیا می ‌توان آن را هنگام مانیکور برداشت؟
ناخنک یا پتریژیوم چسبندگی مقاوم قسمت انتهایی بستر ناخن به صفحه ناخن است. به‌ طور طبیعی باید منطقه نوک ناخن از بستر زیرین جدا و آزاد باشد ولی در ۲۰ درصد موارد، بیماران در این منطقه چسبندگی، درد دارند و ممکن است هر ۱۰ ناخن انگشتان دست‌ شان مبتلا شود. علت آن در حدود ۴۰ درصد، اختلالات جریان گردش خون نوک انگشتان و کاهش میزان خون‌رسانی است در مواردی هم علل ژنتیکی موثر است. در اختلالات گردش خون انگشتان، پزشک به بیمارهایی مانند لوپوس اریتماتوز و اسکلرودرمی فکر می‌کند که مهم ‌ترین علت‌ها هستند. هر چند بیماری‌ هایی مانند دیابت، جذام، پدیده رینود، سخت شدن عصب مدیان دست و غیره هم ممکن است علت ناخنک باشند. در مواردی مصرف لاک هایی که حاوی فرمالدهید هستند برای علت ناخنک گزارش شده است.

چه افرادی صلاحیت انجام مانیکور را دارند؟
افرادی که آموزش‌های رسمی و مراقبت‌های پوست را گذارنده و مدرک رسمی دریافت و در محل کار آن را نصب کرده‌اند.

بعضی از خانم‌ها با نوک سوهان ریشه ناخن خود را پاک می‌کنند، آیا این کار صحیح است؟
اگر به آرامی باشد و موجب صدمه به صفحه ناخن و بستر ناخن نشود، مانعی ندارد زیرا در نتیجه این صدمات ممکن است عفونت‌ها به آسانی در آن جا جایگزین شوند.

بسیاری از افراد از محلول‌های مقاوم کننده ناخن استفاده می‌کنند. آیا این کار تاثیری دارد؟
اگر تجویز این محلول‌ها به ‌وسیله پزشک باشد و به ‌وسیله کارخانه‌های معتبر ساخته شده باشد، مانعی ندارد.

هر چند وقت یک بار باید از لاک ناخن و استون و حلال‌ها استفاده کرد؟
از نظر پزشکی مصرف لاک‌های رنگی توصیه نمی‌شود ولی از آنجا که از نظر زیبایی، بعضی از افراد تمایل به استفاده از لا‌ک‌ دارند، توصیه می‌شود فقط در مراسم رسمی، جشن‌ها، عروسی و غیره استفاده شده و پس از پایان مراسم آن را پاک کنند. افرادی که به منظور زیبایی به طور مستمر از لاک‌های رنگی استفاده می‌کنند لازم است مکرر لاک‌های قبلی و قدیمی را با حلال‌هایی مانند استون پاک کرده و دوباره لاک جدید استعمال کنند. حلال‌های لاک‌ها می‌توانند بسیار مخرب باشند به طوری که استون در تکرار مصرف به تدریج صفحه ناخن را خشک، زرد رنگ و شکننده می‌سازد. از طرفی در بعضی موارد، افراد واکنش‌های آلرژیک یا توکسیک به لاک‌های رنگی‌ نشان می‌دهند که علاوه بر تغییر شکل ناخن‌ها، پوست حاشیه ناخن‌ها هم قرمز، پوسته ‌پوسته، متورم و در مواردی دچار خارش می‌شوند که درمان آن نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

نظرتان درباره استفاده از ناخن‌های مصنوعی چیست؟
مشکلاتی که در اثر استفاده از ناخن‌های مصنوعی ممکن است پیش‌ آید، به این شکل است که بسته شدن لبه ناخن طبیعی مانع انتقال اکسیژن به صفحه ناخن می‌شود و به تدریج صفحه ناخن نازک می‌شود و از طرفی چنان چه تغییرات پاتولوژیک در ناخن اتفاق بیفتد، ناخن مصنوعی پلاستیکی مانع دید واضح می‌شود. همچنین موقع گذاشتن و به‌خصوص برداشتن ناخن مصنوعی صدماتی به صفحه ناخن وارد می‌آید ولی از آن بدتر، مواردی است که افراد از ناخن مصنوعی کامل به جای ناخن طبیعی خود استفاده می‌کنند، به طوری که فقط ناخن مصنوعی دیده می‌شود. این ناخن‌ها با چسبی از جنس متاکریلات چسبانده می‌شوند که در مواردی سبب تخریب کامل ناخن طبیعی شده و حساسیت‌های تماسی شدیدی در پوست اطراف ناخن ایجاد می‌کنند.

بدتر این که بعضی از بانوان به طور دائمی از این ناخن‌های مصنوعی استفاده می‌کنند و نمی‌دانند که مراقبت‌ از آن ها بسیار بیشتر از ناخن‌های طبیعی است و به آسانی عفونت‌های قارچی و باکتریایی به‌خصوص در حاشیه و محل اتصال به پوست اطراف آن لانه‌گزینی می‌کنند. چنان چه فردی مجبور به استفاده دائم از این ناخن‌ است، باید هر سه هفته یک بار آن را درآورده و چند روزی از چسباندن مجدد خودداری کند. خانم‌ها توجه داشته باشند پیش از استفاده از ناخن‌های مصنوعی، کمی از چسب مورد مصرف را روی پوست بازو بمالند و بعد از ۴۸ تا ۷۲ ساعت آن را بررسی کنند تا چنان چه در محل دچار قرمزی، تورم یا خارش شدند از مصرف ناخن مصنوعی کامل پرهیز کنند.

بعضی از خانم‌ها روی ناخن‌های خود از وسایل زینتی استفاده می‌کنند که گاهی به آسیب بافت ناخن منجر می‌شود، در این صورت چه باید کرد؟
وسایل زینتی که از طریق سوراخ کردن صفحه ناخن وارد آن می‌شود، می‌تواند باعث خون‌ریزی بستر ناخن و محیط مساعد برای ورود میکروب‌ها از قبیل قارچ‌ها و باکتری‌ها باشد. بهتر است این وسایل تزیینی را خارج کرده و حتی اگر از نظر ظاهری مشکلی نباشد، مدتی مراقب ناخن باشیم تا به تدریج سوراخ‌ها به طور طبیعی و خود به خود پر شود ولی ضروری است با پزشک مشورت کنند.